ဘယ်လောက်ပဲရရ မလုံလောက်နိုင်တာလည်း ချစ်ခြင်းမေတ္တာဖြစ်သလို၊ ဘယ်လောက်ပဲပေးပေး မလုံလောက်နိုင်တာကလည်း ချစ်ခြင်းမေတ္တာပါပဲ။ ― Henry Miller (အမေရိကန် ၀တ္ထုရေးဆရာ)

“ဘယ်သူ့ကို မင်းအကြောက်ဆုံးလဲ”လို့ ကျွန်တော်မေးလိုက်တော့၊ ကရုဏာက တရားမျှတမှုဘက်ကိုလှည့်ပြီး ကြည်လင်ရှင်းလင်းတဲ့အသံနဲ့ “အစ်ကိုတရားမျှတမှုကို ကျွန်တော်ကြောက်တယ်

အဓမ္မမှု၊ ယုတ်မာမှုတွေကို မြင်ရ၊ကြားရ၊ကြုံရတဲ့အခါတိုင်း လူတိုင်း နာကြင်ထိခိုက် ခံစားရပြီး ကျူးလွန်သူတွေနဲ့ တရားရေးရာတာဝန်ရှိသူတွေအပေါ်မှာသာမက ဘုရားအပေါ်မှာပါ ဒေါသတွေ၊ မေးခွန်း တွေ ဖြစ်ပေါ်လာလေ့ရှိပါတယ်။ 

ဗုဒ္ဓဘာသာအယူအဆအရ တရားမျှတခြင်း၊ လွတ်လပ်ခြင်းနှင့် အခွင့်အရေးတန်းတူညီမျှခြင်းတွေဟာ လောကကို စောင့်ရှောက်တဲ့တရား၊ လောကပါလတရားတွေဖြစ်ပြီး၊ ဒါတွေမရှိရင် လောကကြီးဟာ ဟန်ချက်ပျက်ပြီး၊ ကမောက်ကမဖြစ်သွားမယ်လို့ ယုံကြည်ကြတယ်။ ခရစ်ယာန်သမ္မာကျမ်းစာမှာလည်း “တရားသဖြင့်ပြုခြင်း၊ ကရုဏာကိုနှစ်သက်ခြင်း၊ သင်၏ဘုရားသခင်ရှေ့တော်၌ နှိမ့်ချသောစိတ်နှင့် ကျင့်နေခြင်းမှတပါး အဘယ်ပူဇော်သက္ကာကို ထာဝရဘုရား တောင်းတော်မူသနည်း”လို့ ဆိုပါတယ်။ 

လောကမှာ ဆင်းရဲဒုက္ခနဲ့နာကျင်မှုတွေ ရှိနေရ ခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး အကြောင်းအရင်းအများကြီးရှိနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီ့အကြောင်းအရင်းတွေကို အကြမ်းအားဖြင့် အပိုင်း (၃)ပိုင်း ခွဲလို့ရနိုင်ပါတယ်။ (၁) လူတွေရဲ့လုပ်ရပ်အမှား၊ (၂) ပျက်ဆီးတတ်တဲ့ လူ့သဘောသဘာ၀၊ (၃) ဘုရားသခင်ရဲ့ ခွင့်ပြုချက်ဆိုပြီး ဆွေးနွေးသွားပါမယ်။ 

ဘ၀မှာ ကိုယ်မထင်ထားတာတွေ၊ မမျှော်လင့်တာတွေဖြစ်လာတတ်တယ်။ မှန်းဆလို့ရတဲ့ အဆိုးတွေ ရော၊ မှန်းဆထားလို့မရတဲ့အဆိုးတွေရော ကြုံလာနိုင်တာ သဘာ၀ပဲ ဖြစ်တယ်။ Option B: ဒီလို အဖြစ်အပျက်တွေကြုံလာရတဲ့အခါ အရင်က ကိုယ်စီစဉ်ထားတဲ့အတိုင်း ဘ၀ကိုဆက်လို့မရတော့ဘဲ ဒုတိယရွေးချယ်မှုဆိုတဲ့ Option B ကို ရွေးချယ်ရတော့မှာပါ။ Option B ဆိုတာ ကိုယ်ကြိုက်သည် ဖြစ်စေ၊ မကြိုက်သည်ဖြစ်စေ မဖြစ်မနေရွေးချယ်ရမယ့် ဘ၀လမ်းခွဲတစ်ခုကို ဆိုလိုပါတယ်။ 

ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ရှုမြင်သုံးသပ်ပုံတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး တူညီသယောင်ရှိပေမယ့်၊ မတူကွဲပြားတဲ့အရာ (၃)ခုရှိ ပါတယ်။ အဲဒါတွေကတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် အသိအမှတ်ပြုတန်ဖိုးထားခြင်း (Self-worth)၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကို တန်ဖိုးထားလေးစားခြင်း (Self-esteem)၊ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် ယုံကြည်မှုရှိခြင်း (Self-confidence) တို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ဂုဏ်ယူထိုက်တဲ့စွန့်လွှတ်ပေးဆပ်ခြင်းဆိုတာ ကြီးတာသေးတာထက် ချစ်ခြင်းမေတ္တာကို အခြေခံ တယ်၊ အကျိုးတစုံတရာမျှော်လင့်တာမျိုး မရှိဘူး၊ အများအတွက်အနစ်နာခံဖို့လိုလာတဲ့အခါ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် စွန့်လွှတ်ပေးဆပ်ခြင်းမျိုးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြောင်းလဲခြင်းဆိုတာ လူတိုင်းရှောင်လွှဲလို့မရတဲ့အရာတစ်ခု ဖြစ်နေလို့ပါပဲ။ 

ဒီဆောင်းပါးမှာ ပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာမေးခွန်း(၄)ခုကို အဓိကဆွေးနွေးထားပါတယ်။